Thursday, April 12, 2018

Voltaire – Đối thoại thứ chín. Về cảnh huống nô lệ của tinh thần


B
Nếu ông chấp nhận cảnh nô lệ thể xác, thì ít ra ông sẽ không tán thành cảnh nộ lệ của tinh thần, đúng chứ?

A
Xin đừng hiểu lầm nhau. Tôi không chấp nhận cảnh nô lệ thể xác nếu xét đó như một phần của các nguyên tắc trong xã hội. Tôi chỉ bảo rằng thà người bại trận bị bắt làm nô lệ còn hơn bị giết, ở trường hợp y chuộng mạng sống hơn tự do.
Tôi bảo rằng kẻ da đen bán mình là một kẻ dại, bảo rằng người cha da đen bán đi đứa con của mình là một kẻ rợ, nhưng bảo rằng tôi là một người rất hiểu lẽ đời khi mua anh da đen kia và cho anh ta làm việc ở đồn điền mía đường của tôi. Cái tôi bận lòng đến là anh ta phải khoẻ mạnh để có thể làm việc. Tôi sẽ lấy lòng nhân mà đối đãi với anh ta, và tôi sẽ đòi hỏi lòng cảm kích từ anh ta y như từ con ngựa của tôi, mà đối với nó tôi có bổn phận cho ăn yến mạch nếu tôi muốn nó có ích dụng gì đối với tôi. Tôi ở vào vị thế đối với con ngựa của mình cũng tương tợ như Chúa trời đối với con người vậy. Nếu Chúa trời cho con người sống đôi ba phút ở cái chuồng thế gian này, thì rõ ràng ngài cần chu cấp thức ăn cho con người, bởi lẽ thật phi lí nếu ngài ban cho con người cái tài cảm thấy đói và một cái bao tử, rồi lại quên cho con người ăn.