Louise Glück - Đợt tuyết đầu

Đợt tuyết đầu

Tợ trẻ con, đất rồi cũng đi ngủ,

chuyện đời thế đó ta nghe.

Nhưng con không mỏi mệt, đất nói.

Bà mẹ bèn nói rằng, Không mỏi mệt là con còn mỏi mệt đây là mẹ—

Trên khuôn mặt bà mẹ điều ấy mi thấy rõ, ai ai cũng rõ.

Vậy nên tuyết phải rơi rơi, giấc ngủ phải tới.

Bởi bà mẹ đây sầu não đời chí tận mạng

và cần lặng yên.

W. B. Yeats - Cù lao hồ Innisfree

Cù lao hồ Innisfree

Ta sẽ đứng dậy và đi ngay, và đi tới Innisfree,
Và một buồng nhỏ dựng lên, từ đất sét từ phên ta cất lấy;
Chín hàng cây đậu ta vun trồng, bầy ong một tổ ở đàng đây,
Riêng ta thôi giữa rừng thưa ong bay rộn rã.

Và ta sẽ có chút bình an chốn đó, bởi bình an đến nhỉ nhỏ lai rai,
Nhỉ nhỏ từ bao tấm màn sớm mai vọng ra tiếng kêu bầy dế;
Chốn đó ánh nhấp nháy khắp đêm, và trưa rực tím một màu,
Và bao cánh chim hồng tước khắp buổi chiều hôm.

Ta sẽ đứng dậy và đi ngay, bởi suốt cả đêm cả ngày
Ta nghe nước vỗ bờ hồ những thanh âm trầm thấp miên man;
Còn ta đứng đây ở lòng đường, hay trên vệ đường xám ấy,
Nghe thấy nó từ giữa thăm thẳm tâm can.

Franz Kafka - Cách ngôn 1

Con đường chân thực đi dọc theo một dây được căng ra không phải trên cao, mà sà ngay bên trên mặt đất. Nó dường như được đặt ra để gây vấp vướng hơn là để người ta bước đi trên đó.

Đoàn Duy chuyển ngữ từ bản Anh văn

-----

Bình chú của Reiner Stach:

"Kafka có vẻ tìm thấy mô-típ về sợi dây trong một câu chuyện của phái Ḥăsīdus mà ông đọc được trước đấy ít lâu, trong đó hai người đàn ông bị kết án tử có thể cứu lấy mạng mình bằng cách đi trên sợi dây căng ngang qua một cái ao. Khi người đầu tiên qua được phía bên kia, y nói với người còn lại rằng: 'Điều quan trọng nhất là đừng quên, dù trong một giây, rằng anh đang đi trên dây và mạng anh đang gặp hiểm nguy.' Trong câu chuyện này, sợi dây có tác dụng như một ẩn dụ tường minh cho 'con đường . . . đến tín phụng chân thực', còn Kafka dựa vào luận lí của chính ảnh tượng này. Theo cách ông thấy, sợi dây quả tình nằm trên con đường cho đến thời điểm mà ta có quyết định bước lên sợi dây đó."

Câu cuối cùng trong đoạn bình chú trên có thể hiểu rõ hơn nếu ta đối chiếu với một câu cách ngôn khác của Kafka, như sau:

"Es gibt ein Ziel, aber keinen Weg; was wir Weg nennen, ist Zögern." (There is a destination but no path; what we call the path is hesitation.)

[Có một điểm đến, mà không có đường; cái mà ta gọi là đường, nó là sự do dự.]

Nguồn:

Franz Kafka; The Aphorisms of Franz Kafka (bản dịch Anh văn của Shelley Frisch, biên tập, giới thiệu và bình chú bởi Reiner Stach); Princeton University Press, 2022.