Italo Calvino - Marcovaldo - 02. Nghỉ mát ở băng ghế công viên

Trên đường tới chỗ làm mỗi sáng, Marcovaldo thường đi dưới tán lá xanh rì của một vuông đất nhiều cây cối, hao hao một khu vườn công cộng, nằm biệt lập ở chỗ giao nhau của bốn con đường. Anh đưa mắt nhìn lên những cành cây dẻ ngựa, tán lá ở đây dày đặc và chỉ để những tia nắng vàng ánh lên trong bóng râm nơi nhựa cây trong suốt; và anh lắng tai nghe tiếng huyên náo không mang một âm điệu nào của bọn chim sẻ, ẩn trên những cành cây. Đối với anh thì chúng trông như bầy chim sơn ca vậy, và anh tự nhủ: "Ồ, giá mà mình có thể được một lần thức giấc nhờ tiếng chim hót lảnh lót chứ không phải nhờ vào tiếng chuông báo thức, tiếng khóc của thằng bé Paolino hay tiếng quát tháo của cô vợ Domitilla!" hoặc anh tự nhủ thế này: "Ồ, phải chi mình có thể ngủ ở đây, chỉ một mình thôi, dưới bóng râm xanh rì mát mẻ như thế này, chứ không phải trong căn phòng nóng nực, chật chội; ở đây giữa chốn thanh vắng, chứ không phải giữa những tiếng ngáy và nói mớ của cả nhà, cùng tiếng xe điện chạy ngược xuôi ở phía dưới đường; ở đây trong bóng đêm bao trùm của tự nhiên, chứ không phải trong bóng tối giả tạo khi kéo rèm cửa xuống, với những ánh đèn pha chói loá cứ vụt sáng qua; ồ, phải chi tôi có thể nhìn thấy lá cây và bầu trời ngay khi mở mắt thức giấc!" Hàng ngày Marcovaldo đem theo những ý nghĩ đó và bắt đầu ngày tám giờ làm - cộng với những giờ làm thêm - trong vai trò một người lao động tay chân.

Italo Calvino - Marcovaldo - 01. Những cây nấm ở chốn thị thành

Ngọn gió từ một nơi xa tít tắp thổi vào thành phố, mang tới những món quà lạ thường, mà chỉ một đôi tâm hồn nhạy cảm mới chú ý tới, chẳng hạn như những kẻ bị viêm mũi dị ứng, vốn hay hắt hơi mỗi khi hít phải phấn hoa xứ lạ.

Một ngày nọ, ở dải đất hẹp nằm dọc một đại lộ bỗng có một cơn gió mạnh ùa vào mang tới những mầm sống từ một chốn chẳng ai biết, và một số cây nấm bắt đầu nảy mầm. Không một ai để ý đến chúng trừ Marcovaldo, một anh chàng công nhân hay bắt tàu điện ở ngay đó vào mỗi sáng.

Anh chàng Marcovaldo này có mắt nhìn không hợp đời sống thị thành: những tấm bảng hiệu, đèn giao thông, những khung kính cửa hàng, những bảng đèn uốn, những bích chương, cho dù được xếp đặt cẩn thận cỡ nào nhằm thu hút sự chú ý của người ta, chưa bao giờ lọt vào ánh nhìn của anh vốn như đang lướt qua mấy bãi cát vắng lặng. Thay vào đó, một chiếc lá úa vàng trên cành cây, một chiếc lông vũ mắc kẹt nơi mái ngói, thảy chưa từng thoát khỏi mắt anh; không một con ruồi trâu nào trên lưng ngựa, một lỗ sâu đục nào ở tấm ván lót sàn, hay một vỏ sung dập nào trên vỉa hè mà Marcovaldo không để ý và lấy đó để suy ngẫm, khám phá ra sự thay đổi của mùa màng, nỗi khát khao trong lòng anh, và cả những nỗi muộn phiền trong cuộc hiện tồn của anh.