Thursday, November 28, 2024

Charles Simic - Những sáng mùa đông

Những sáng mùa đông

Đàng kia từng có dãy rạp chiếu bóng một thời
Nằm ở lô những cao ốc vừa xây,
Nơi kẻ không nhà vào tìm hơi ấm,
Các bà vợ bẵng quên chồng mình,
Mấy thằng bé bỏ trường không tới lớp,

Xem cao-bồi và quỷ hút máu,
Mấy cô múa hát và đám cướp nhà băng
Tất bật làm chuyện cần làm thường nhật,
Để rồi tê cứng trên màn hình
Mắt trân dạ rối nhìn vào khoảng xa

Nào xe chữa lửa nào xe cảnh sát
Phát còi hụ vang vang cả con đường,
Một hồi sau tiếng mưa tuyết nghe rơi,
Quật vào bao con người vội vàng đi công sở
Và để lại vệt dài ướt đẫm các vết chân.

— Charles Simic

Monday, November 25, 2024

Charles Simic - Tôi trông theo cơn gió

Tôi trông theo cơn gió

Lần giở trang này đến trang kia
Một quyển bách khoa toàn thư dày dịch
Vứt cùng mớ rác đây,
Ra chiều hối hả đặng tìm câu trả lời.

— Charles Simic

Charles Simic - Mộng mị hay tỉnh thức

Mộng mị hay tỉnh thức?

Người đàn ông nọ rượt theo tôi trên con phố
Chào mời tôi mua một chiếc đồng hồ đeo tay.
Y giống kẻ truyền giảng ngày quá vãng,
Nhợt nhạt như ma và vận đồ đen.

Đồng hồ treo nơi nhà ga tàu hoả
Đã dừng kim lúc mười một giờ thiếu năm.
Còn cái ở ngân hàng tiết kiệm nọ
Thề rằng lúc ấy sắp ba giờ rồi

Khi y gạ gẫm tôi bằng cái đồng hồ đây
Không thấy kim cũng chẳng thấy số nào
Y muốn tôi ngẫm nghĩ và nhìn nó mê say
Rồi tôi hả họng khi nghe y ra giá.

— Charles Simic

Wednesday, November 20, 2024

António Lobo Antunes - Ngợi ca những vùng ngoại ô


António Lobo Antunes

Ngợi ca những vùng ngoại ô

Tôi lớn lên ở vùng ngoại vi Lisboa, ở Benfica, một vùng vào thời điểm ấy chỉ có những khu vườn be bé, những con đường nhỏ, những căn nhà thấp, và lúc hoàng hôn lại nghe các bà mẹ kêu vang

– Vííííííítor

to đến mức, từ con đường Rua Ernesto da Silva, tiếng kêu đó vọng đến chỗ đám cò đậu trên các ngọn cây cao thật cao và nhận chìm đám công ở cái hồ bên dưới mấy cây dương. Tôi lớn lên ở cạnh một thành luỹ nhỏ mang tên Portas de Benfica, vốn là cái tách chúng tôi ra khỏi một mặt là khu vực Venda Nova và mặt khác là đường Estrada Militar, ở một vùng đất có các trạm thuộc khu giáp ranh là hiệu dược phẩm của senhor [ông] Jardim, tiệm tạp hoá của Careca, tiệm bánh của senhor Madureira và tiệm thuốc lá của senhor Silvino. Tôi hay lượn lờ vào buổi chiều khi đi ngang qua chỗ ông thợ sửa giày, senhor Florindo, người cứ hì hục sửa mấy cái đế giày trong một căn phòng nhỏ tối tăm, vây quanh là những người mù ngồi ở những hàng ghế thấp họ toả ra cái mùi của da giày và mùi nghèo khó, vốn luôn là cái mùi thiêng liêng duy nhất tôi biết được. Dona (Bà) Maria Salgado, dáng người nhỏ ốm và thường xuyên than khóc, mang một cái hộp chứa Thánh Gia đi từ nhà này đến nhà kia, và trong quãng thời gian hai tuần ông bà tôi sẽ đón nhận vào phòng khách ba nhân vật đất sét ấy bên dưới mái vòm thuỷ tinh mờ đục mà những người hầu gái sẽ thắp sáng lên bằng mấy cây đèn dầu bé tí. Tôi lớn lên với senhor Paulo người khâu lại cánh chim sẻ bằng sợi chỉ và những mẩu sậy, cùng gia đình Ferra-O-Bico có người cô bỏ nhà đi với một tay du mục và kết cuộc sống ở bãi biển, xem bói cho thiên hạ và quấn quanh người bộ đồ đen tựa hồ quả phụ của một người thuỷ thủ không bao giờ quay trở về bờ. Mấy đứa bạn của tôi có những cái họ vang rền

(Lafayette, Jaurès)

Sunday, November 17, 2024

António Lobo Antunes - Những ngày Chủ nhật của tôi

António Lobo Antunes

Những ngày Chủ nhật của tôi

Vào những ngày Chủ nhật sau bữa ăn trưa, tôi mặc bộ đồ thể thao tía-và-xanh-lục và mang đôi sneaker xanh lam, Fernanda mặc bộ đồ thể thao tía-và-xanh-lục và mang đôi giày cao gót mà cô nàng từng mặc ở đám cưới bọn tôi. Tôi kéo dây kéo áo khoác lên tới cổ, với dây chuyền vàng và một cái mề-đay ở ngoài, Fernanda kéo dây kéo áo khoác lên tới cổ, với hai dây chuyền vàng và một cái mề-đay bên ngoài, cộng với vòng đeo cổ mà bà mẹ đỡ đầu của cô nàng tặng cho, và chúng tôi ẵm Roberto Carlos ra khỏi giường cũi, đeo cái nơ vải satin trắng lên tóc nó, lái xe đi khỏi Alverca, đón hai ông bà nhạc ở Santa Iria de Azóla, và dành cả ngày Chủ nhật ở trung tâm thương mại.

Saturday, November 16, 2024

Adélia Prado - Cơn sầu quyến rủ nó nháy mắt với tôi

Cơn sầu quyến rủ nó nháy mắt với tôi

Tôi đang kiếm thứ sầu nhất đời, thứ một khi tìm ra
sẽ chẳng bao giờ lạc mất, bởi nó sẽ theo tôi
trung thành hơn một con chó, bóng ma
của một con chó, cơn sầu không lời tả xiết.
Tôi có ba lựa chọn: đầu hết một người đàn ông,
hãy còn sống, gọi tôi đến bên giường
và cất giọng dịu êm mà rằng: 'Cầu nguyện cho anh được ngủ, nhé em?'
Hoặc, tôi mộng thấy mình đánh một thằng nhỏ. Tôi đánh và cứ đánh nó
đến khi rã cánh tay và nó thân bầm tím. Tôi đánh nó thêm nữa
rồi nó cười thành tiếng, không oán hờn, nó cười với tôi kẻ đánh nó.
Ở lựa chọn sau cuối (và tôi tự tạo ra nỗi ghê rợn này),
một nữ nhân ngư rít lên, gọi một người đàn ông đã chết
và rít xuyên đêm đến khi hừng sáng và y chẳng quay về
và ả cứ kêu đòi và giọng ả là của con người.
Nếu thế còn chưa đủ, thử xem cảnh này:
tôi nhắc thằng con lên, tay nắm chỗ nhạy cảm
và nó hôn lên má tôi.

— Adélia Prado

Friday, November 15, 2024

Adélia Prado - Những cái chết liên tiếp

Những cái chết liên tiếp

Khi chị tôi chết, tôi khóc thật nhiều
và nhanh nguôi ngoai. Tôi có váy mới
và bụi cây ngoài sân nơi tôi tồn tại.
Khi mẹ tôi chết, tôi nguôi ngoai lâu hơn.
Tôi phát hiện lòng mình rối bời:
bộ ngực tôi mang hình hai ngọn đồi nhỏ
và cả người tôi loã lồ,
tôi chéo hai tay ở ngực mỗi khi khóc.
Khi cha tôi chết, tôi chẳng thể nguôi ngoai trở lại.
Tôi lùng tìm mấy tấm ảnh cũ, ghé mấy người quen,
mấy người bà con, họ làm tôi nhớ đến cảnh ông nói chuyện,
cái cách ông bĩu môi ra và tỏ vẻ đoan chắc.
Tôi bắt chước theo tư thế ông
trong giấc ngủ sau cuối và lặp lại những lời
ông nói khi tôi chạm vào chân ông:
'Kệ đi, rồi sẽ ổn mà.'
Ai sẽ vỗ về tôi nguôi ngoai đây?
Bộ ngực tôi đã trọn vẹn
và bụi cây nơi tôi tồn tại
chính là bụi cây kí ức bập bùng lửa chân phương.

— Adélia Prado

Wednesday, November 13, 2024

Charles Simic - Gần như vô hình

Gần như vô hình

Ruồi yếu nhợt, đi từng bước, chậm nhọc nhằn
Trên bờ tường-chắn-mái hẹp và cao,
Băng ngang một dãy bao song cửa lớn
Hướng nhìn ra phía đường chân trời răng cưa

Rồi mặt trời lặn xa xa đàng đó
Dửng dưng trước cảnh khốn mi đương,
Xoay sang đâu cầu trợ khi cơn gió
Ào xộc tới từ con sông Hudson

Hăm hở quét qua làm mi ngã nhào
Khiến mi phải bò chẳng thể bay
Trên mặt đường mờ tỏ đàng dưới kia
Cùng bao kẻ sa cơ lâm vào vận rủi.

— Charles Simic

Wednesday, November 6, 2024

G. K. Chesterton - Lãng mạn trong mưa

G. K. Chesterton

Lãng mạn trong mưa


Các giai cấp trung lưu của nước Anh hiện đại hết sức mê cuồng việc giặt giũ, và thường rất nhiệt thành chống rượu. Do đó tôi không thể hiểu tại sao họ lại có chuyện họ công nhiên tỏ ra một điều thực bí ẩn là không ưa trời mưa. Mưa, điều gợi hứng và đầy vui thích ấy, chắc chắn kết hợp được những phẩm tính của hai lí tưởng này bằng một sự toàn bích lạ kì. Các nhà từ thiện háo hức lập nên nhà tắm công cộng ở mọi nơi. Mưa rõ ràng là một nhà tắm công cộng; nó gần như có thể được coi là hoạt động tắm chung nhiều người. Bề ngoài của những người xuất hiện tươi mới từ cơn thanh lọc tự nhiên này có lẽ không được đánh bóng hoặc không mang vẻ trang trọng; nhưng xét về chuyện đó, mấy ai có vẻ trang trọng khi ra khỏi nhà tắm. Nhưng kế lược của cơn mưa tự nó là một kế lược về hoạt động gột rửa rộng khắp. Nó hiện thực hoá giấc mộng của một chuyên viên vệ sinh bị loạn trí: nó cọ sạch bầu trời. Chổi và giẻ lau khổng lồ của nó dường như tới được phần nóc nhà đầy sao và những góc vũ trụ không-trăng-không-sao; nó là một hoạt động lau chùi mỗi độ xuân về và mang tầm vũ trụ.

Nếu một người Anh thực sự mê tắm nước lạnh, y không được càu nhàu chuyện khí hậu xứ Anh như một nhà tắm nước lạnh. Trong những ngày này ta thường xuyên được bảo rằng ta nên từ bỏ mấy thứ nho nhỏ của riêng ta và hoà mình hưởng lấy những thiết chế xã hội chung và một cơ chế xã hội chung. Tôi đề xuất mưa là một thiết chế theo lối Xã hội chủ nghĩa hoàn toàn. Nó mặc kệ cái kiểu thanh nhã phôi pha nó đến nay đã xui khiến từng quý ông đi tắm vòi sen ở chốn riêng tư. Nó là màn tắm vòi sen tốt lành hơn, bởi lẽ nó công cộng và hướng cộng đồng, và, hay nhất là bởi lẽ người khác sẽ làm cái việc giật dây.

Sunday, November 3, 2024

Emily Dickinson - [Vừa vặn tầm tay tôi!]

Vừa vặn tầm tay tôi!
Chăng hay tôi chạm tới!
Thử sức cách ấy rồi!
Thung thăng qua làng mạc—
Khẽ thung thăng rời xa!
Vạt đổng thảo giấu mình
Âm thầm trong nội cỏ—
Tay gắng gỏi quá muộn
Một giờ trước, qua đây!

— Emily Dickinson

     Bản Việt dịch của Hồ Thị Ngọc Trang